Sprawiedliwa transformacja województwa śląskiego. Historia i wyzwania
DOI:
https://doi.org/10.63903/ZaranieSlaskie.10.2Słowa kluczowe:
sprawiedliwa transformacja, restrukturyzacja przemysłu, zrównoważony rozwój, zmiany klimatu, dekarbonizacjaAbstrakt
Artykuł analizuje proces sprawiedliwej transformacji województwa śląskiego, który od 30 lat przechodzi zmiany struktury gospodarczej. Górnictwo, będące kluczowym sektorem regionalnej gospodarki, nadal ma znaczący wpływ na region, choć liczba osób związanych z tym przemysłem znacząco spadła. Celem badania jest ocena wpływu transformacji oraz określenie wyzwań, przed którymi stoi region, takich jak ochrona środowiska, depopulacja oraz konieczność przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. Wyniki wskazują, że choć transformacja wymaga długotrwałych działań, to jej sukces przyczyni się do poprawy jakości życia mieszkańców oraz stworzenia nowych możliwości gospodarczych.
Pobrania
Bibliografia
Analiza konsekwencji hydrologiczno-gospodarczych zaprzestania lub zmiany kierun¬ków odwadniania zakładów górniczych. Opracowanie GIG na zlecenie PGW Wody Polskie RZGW. (2019). Główny Instytut Górnictwa.
Borkowska, K., Derlecka, P., Horoń, C., & Przybyła, M. (2023). Ochrona środowiska w województwie śląskim w latach 2020–2022 (I. Nieduziak & A. Stachańczyk, Red.). Urząd Statystyczny w Katowicach. https://katowice.stat.gov.pl/publi¬kacje-i-foldery/ochrona-srodowiska/ochrona-srodowiska-w-wojewodz-twie-slaskim-w-latach-2020-2022,1,7.html
Dane z GUS BDL. Raport Monitoringowy w obszarze energetyka za lata 2021–2022. (2022). Sieci Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych.
Derski, B. (2023, 11 października). OZE pokryły 97% zapotrzebowania Polski. Pięć godzin ujemnych cen prądu - WysokieNapiecie.pl. WysokieNapiecie.pl. ht¬tps://wysokienapiecie.pl/93216-oze-pokryly-97-zapotrzebowania-polski¬-piec-godzin-ujemnych-cen-pradu/
Grzechowski, N., Szczygieł, A., Radziszewska, H., & Pillich-Konieczny, A. (2024). Roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim. Raport wojewódz¬ki za rok 2023. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. https://powietrze. gios.gov.pl/pjp/rwms/publications/card/2005
Komunikat, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Europejski Zielony Ład nr COM(2019) 640 (2019) (Bruksela). https://eur-lex.europa.eu/ resource.html?uri=cellar:b828d165-1c22-11ea-8c1f-01aa75ed71a1.0016.02/DOC_1&format=PDF
Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030. Założenia i cele oraz poli¬tyki i działania. (2019). Ministerstwo Aktywów Państwowych. https://www.gov.pl/attachment/6f30f677-8974-41c7-8ed0-97436b837438
Morris, C., & Jungjohann, A. (2016). Energy democracy: Germany’s Energiewende to renewables. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.xxxx
Możliwości rozwoju technologicznego województwa śląskiego po roku 2020. Re¬komendacje do projektu Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Ślą¬skiego na lata 2021-2027. (2019). Główny Instytut Górnictwa & ECORYS.
Opracowanie ekofizjograficzne do Planu Zagospodarowania Przestrzennego Woje¬wództwa Śląskiego. (2016). Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.
Orłowska, J. & Piekarz, A. (2024). Śląsk gotowy na transformację! Barometr Sprawiedliwej Transformacji 2024. The Climate Reality Project. http://bo¬miasto.pl/wp-content/uploads/2024/03/Barometr_Sprawiedliwej_Transfor¬macji_v.5.pdf
Program Rozwoju Turystyki w Województwie Śląskim 2020+. (2017). Urząd Mar¬szałkowski Województwa Śląskiego. https://www.slaskie.pl/content/pro¬gram-rozwoju-turystyki
Propozycje rekomendacji dla obszaru Sprawiedliwa Transformacja. (2020). Grupa Ekspercka ‘Sprawiedliwa Transformacja’ działająca w ramach Zespołu do spraw Rozwoju Przemysłu Odnawialnych Źródeł Energii i Korzyści dla Pol¬skiej Gospodarki przy Ministrze Klimatu. https://energiewende-global.com/wp-content/uploads/2023/05/Rekomendacje_dla_Sprawiedliwej_Transfor¬macji.pdf
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 (Zgro¬madzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych A/RES/70/1). (2015). https://digitallibrary.un.org/record/809145
Raport o stanie województwa śląskiego za 2019 r. (2020). Urząd Marszałkowski Wo¬jewództwa Śląskiego.
Raport: Kierunki Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji i Rozwoju dla Województwa Śląskiego. (2021). WWF Polska. https://www.wwf.pl/aktual¬nosci/sprawiedliwa-transformacja
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Śląskiego 2030. (2021). Urząd Marszał¬kowski Województwa Śląskiego.
Sprawiedliwa transformacja Śląska. Wyzwania z perspektywy społecznej – analiza i rekomendacje. (2019). Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć http://sprawiedliwa-transformacja.pl/wp-content/uploads/2022/11
Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”. (2020). Urząd Marszał¬kowski Województwa Śląskiego: https://www.slaskie.pl/download/con¬tent/101823
Szymczyk, T. (2016, 18 września). Alfabet kopalń Śląska i Zagłębia: M jak Murcki. Dziennik Zachodni. https://dziennikzachodni.pl/alfabet-kopaln-slaska-i¬-zaglebia-m-jak-murcki-czyli-najstarsza-kopalnia-na-gornym-slasku/ar/c3-10635554
Tonkinwise, C. (2015). Design for Transitions ‒ from and to what?. Design Philoso¬phy Papers, 13, 85-92. DOI: 10.1080/14487136.2015.1085686
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. (2003). Program łagodzenia w regio¬nie śląskim skutków restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamien¬nego. https://slaskie.pl/download/content/477
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. (2022). Potencjały i wyzwania roz¬wojowe województwa śląskiego w kontekście sprawiedliwej transformacji. ht¬tps://rcas.slaskie.pl/content/diagnoza-terytorialnego-planu-sprawiedliwej¬-transformacji?utm_source=chatgpt.com
Wsparcie UE na rzecz regionów górniczych. (2022). Europejski Trybunał Obrachun¬kowy. https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/support-coal-re¬gions-22-2022/pl/#chapter1
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Zaranie Śląskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od momentu przejścia na wersję cyfrową, czasopismo funkcjonuje w otwartym dostępie, co oznacza, że wszystkie treści są dostępne bezpłatnie dla użytkowników i instytucji.
W numerze 8 (2022) publikowane artykuły objęte są licencją Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Z treścią licencji można zapoznać się pod linkiem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.
Od numeru 9 (2023) publikowane artykuły objęte są licencją Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Z treścią licencji można zapoznać się pod linkiem: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
