Fair transformation of the Silesian Voivodeship.History and challenges
DOI:
https://doi.org/10.63903/ZaranieSlaskie.10.2Keywords:
just transition, industrial restructuring, sustainable development, climate change, decarbonisationAbstract
The just transition of the Silesian Voivodeship is one of the key challenges of contemporary Poland. The region, historically a centre of heavy industry, is facing the need for profound economic and social changes resulting from the phasing out of the mining sector. This transition must combine the goals of sustainable development with the protection of social rights, ensuring justice for local residents, especially those affected by restructuring.
The article analyses the transition processes since the fall of communism, highlighting historical restructurings and contemporary challenges such as environmental degradation and climate change. Strategies to mitigate social impacts are presented, including government programmes and European funds. The creation of new economic sectors such as innovation, services and tourism to replace traditional industries is key.
Downloads
References
Analiza konsekwencji hydrologiczno-gospodarczych zaprzestania lub zmiany kierun¬ków odwadniania zakładów górniczych. Opracowanie GIG na zlecenie PGW Wody Polskie RZGW. (2019). Główny Instytut Górnictwa.
Borkowska, K., Derlecka, P., Horoń, C., & Przybyła, M. (2023). Ochrona środowiska w województwie śląskim w latach 2020–2022 (I. Nieduziak & A. Stachańczyk, Red.). Urząd Statystyczny w Katowicach. https://katowice.stat.gov.pl/publi¬kacje-i-foldery/ochrona-srodowiska/ochrona-srodowiska-w-wojewodz-twie-slaskim-w-latach-2020-2022,1,7.html
Dane z GUS BDL. Raport Monitoringowy w obszarze energetyka za lata 2021–2022. (2022). Sieci Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych.
Derski, B. (2023, 11 października). OZE pokryły 97% zapotrzebowania Polski. Pięć godzin ujemnych cen prądu - WysokieNapiecie.pl. WysokieNapiecie.pl. ht¬tps://wysokienapiecie.pl/93216-oze-pokryly-97-zapotrzebowania-polski¬-piec-godzin-ujemnych-cen-pradu/
Grzechowski, N., Szczygieł, A., Radziszewska, H., & Pillich-Konieczny, A. (2024). Roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim. Raport wojewódz¬ki za rok 2023. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. https://powietrze. gios.gov.pl/pjp/rwms/publications/card/2005
Komunikat, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Europejski Zielony Ład nr COM(2019) 640 (2019) (Bruksela). https://eur-lex.europa.eu/ resource.html?uri=cellar:b828d165-1c22-11ea-8c1f-01aa75ed71a1.0016.02/DOC_1&format=PDF
Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030. Założenia i cele oraz poli¬tyki i działania. (2019). Ministerstwo Aktywów Państwowych. https://www.gov.pl/attachment/6f30f677-8974-41c7-8ed0-97436b837438
Morris, C., & Jungjohann, A. (2016). Energy democracy: Germany’s Energiewende to renewables. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.xxxx
Możliwości rozwoju technologicznego województwa śląskiego po roku 2020. Re¬komendacje do projektu Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Ślą¬skiego na lata 2021-2027. (2019). Główny Instytut Górnictwa & ECORYS.
Opracowanie ekofizjograficzne do Planu Zagospodarowania Przestrzennego Woje¬wództwa Śląskiego. (2016). Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.
Orłowska, J. & Piekarz, A. (2024). Śląsk gotowy na transformację! Barometr Sprawiedliwej Transformacji 2024. The Climate Reality Project. http://bo¬miasto.pl/wp-content/uploads/2024/03/Barometr_Sprawiedliwej_Transfor¬macji_v.5.pdf
Program Rozwoju Turystyki w Województwie Śląskim 2020+. (2017). Urząd Mar¬szałkowski Województwa Śląskiego. https://www.slaskie.pl/content/pro¬gram-rozwoju-turystyki
Propozycje rekomendacji dla obszaru Sprawiedliwa Transformacja. (2020). Grupa Ekspercka ‘Sprawiedliwa Transformacja’ działająca w ramach Zespołu do spraw Rozwoju Przemysłu Odnawialnych Źródeł Energii i Korzyści dla Pol¬skiej Gospodarki przy Ministrze Klimatu. https://energiewende-global.com/wp-content/uploads/2023/05/Rekomendacje_dla_Sprawiedliwej_Transfor¬macji.pdf
Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 (Zgro¬madzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych A/RES/70/1). (2015). https://digitallibrary.un.org/record/809145
Raport o stanie województwa śląskiego za 2019 r. (2020). Urząd Marszałkowski Wo¬jewództwa Śląskiego.
Raport: Kierunki Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji i Rozwoju dla Województwa Śląskiego. (2021). WWF Polska. https://www.wwf.pl/aktual¬nosci/sprawiedliwa-transformacja
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Śląskiego 2030. (2021). Urząd Marszał¬kowski Województwa Śląskiego.
Sprawiedliwa transformacja Śląska. Wyzwania z perspektywy społecznej – analiza i rekomendacje. (2019). Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć http://sprawiedliwa-transformacja.pl/wp-content/uploads/2022/11
Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”. (2020). Urząd Marszał¬kowski Województwa Śląskiego: https://www.slaskie.pl/download/con¬tent/101823
Szymczyk, T. (2016, 18 września). Alfabet kopalń Śląska i Zagłębia: M jak Murcki. Dziennik Zachodni. https://dziennikzachodni.pl/alfabet-kopaln-slaska-i¬-zaglebia-m-jak-murcki-czyli-najstarsza-kopalnia-na-gornym-slasku/ar/c3-10635554
Tonkinwise, C. (2015). Design for Transitions ‒ from and to what?. Design Philoso¬phy Papers, 13, 85-92. DOI: 10.1080/14487136.2015.1085686
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. (2003). Program łagodzenia w regio¬nie śląskim skutków restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamien¬nego. https://slaskie.pl/download/content/477
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. (2022). Potencjały i wyzwania roz¬wojowe województwa śląskiego w kontekście sprawiedliwej transformacji. ht¬tps://rcas.slaskie.pl/content/diagnoza-terytorialnego-planu-sprawiedliwej¬-transformacji?utm_source=chatgpt.com
Wsparcie UE na rzecz regionów górniczych. (2022). Europejski Trybunał Obrachun¬kowy. https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/support-coal-re¬gions-22-2022/pl/#chapter1
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Zaranie Śląskie
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Since transitioning to a digital format, the journal has been operating under open access, meaning all content is freely available to users and institutions.
In issue 8 (2022), published articles are licensed under the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license.
The full license text is available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.
Since issue 9 (2023), published articles are licensed under the Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) license.
The full license text is available at: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl.
