Nr 3 (2017): Trzeci numer – Zaranie Śląskie. Seria druga
Najnowszy numer „Zarania Śląskiego Serii drugiej” ma w znacznej mierze charakter literacki, przybliżając sylwetki pisarzy niemieckojęzycznych związanych miejscem urodzenia bądź twórczą działalnością z Górnym Śląskiem. Przywołana zostaje postać Maxa Ringa, lekarza i publicysty, który swój pisarski talent rozwinął w Berlinie. Jako pisarz dokumentował historię i przemiany współczesnego mu życia kulturalnego w metropolii drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Z kolei urodzony w Szarleju Hans Marchwitza zapisał się w dziejach niemieckojęzycznej literatury na Śląsku jako autor powieści o ciężkiej pracy i dniu codziennym górników pracujących w miejscowych kopalniach i w Zagłębiu Ruhry. Trzeci z przywołanych pisarzy, Jochen Klepper, z wykształcenia teolog protestancki, utrwalił w autobiograficznej prozie obraz dzieciństwa spędzonego nad rzeką Odrą, natomiast w dziennikach powstałych w latach nazistowskiej dyktatury dał wstrząsające świadectwo prześladowań, bezradności i wewnętrznego buntu artysty, człowieka głęboko religijnego i zniewolonego przez reżim. Anton Oskar Klaußmann, publicysta i autor kilkudziesięciu powieści, w tym także historycznych, należących do literatury popularnej, był jednym z nielicznych twórców, którzy podjęli temat wzrastającej w dużych miastach pod koniec XIX wieku przestępczości. Opisywał w szczegółach nie tylko świat berlińskich złodziei i zbrodniarzy, mężczyzn i kobiet, ale i wskazywał na przyczyny występków. Jego najbardziej znana książka to jednak „Górny Śląsk przed laty”, która przypomina dzieje śląskiego przemysłu górniczego i hutniczego, szkolnictwa i kolejnictwa. Porównując teraźniejszość z przeszłością, autor wypełnia narrację osobistymi wspomnieniami, wplatając w nie obserwacje o życiu codziennym i obyczajach Górnoślązaków. Ostatnia z przywołanych postaci to August Scholtis. Adresował swoje utwory, powieści i opowiadania przede wszystkim do czytelnika zainteresowanego tematyką Górnego Śląska, historią regionu, jego przeobrażeniami społecznymi oraz językiem i skomplikowaną kwestią tożsamości mieszkańców górnośląskiego pogranicza. Wartym uwagi jest artykuł prezentujący spojrzenie historyka i literaturoznawcy na powieść Scholtisa Ostwind.
