Wstęp

Abstract

Górny Śląsk przechodzi kolejną metamorfozę; widzą to na co dzień mieszkańcy, zauważają zdumieni przyjezdni i coraz częściej analizują dociekliwi. W tegorocznym numerze „Zarania Śląskiego” my również próbujemy poddać te obserwacje pogłębionej refleksji. Wystarczy zestawić ze sobą chociażby obraz działającej prawie dwa wieki Ferdinandgrube/Kopalni „Katowice” (1823–1999) z pejzażem powstałej w tym miejscu Katowickiej Strefy Kultury, by zobaczyć, jak miasto zrzuca z siebie industrialną skórę.
Pejzażu regionu nie sposób opisywać tylko z jednego punktu widzenia; ponieważ jego wielowarstwowej strukturze musi odpowiadać odpowiednio złożony opis. Czy coraz bardziej postindustrialny Górny Śląsk stanie się jedynie wielkim skansenem Europy? Czy wielkim magazynem energii (taką hipotezę stawia Iwona Jelonek). A może przestrzenią nowoczesnej kultury? Czas pokaże. Patrząc na dawny szyb kopalni „Katowice”, obecnie obiekt Muzeum Śląskiego, można zastanawiać się wraz z autorkami (Bio)grafii Górnego Śląska i Zagłębia  Dąbrowskiego, które konstatując, iż Matka Ziemia na razie zwyciężyła z Matką Kopalnią, pytają, czy na pewno ostatnie słowo będzie należało do człowieka?