The participation of the Tiele-Wincklers in the industrialand ecclesiastical history of Katowice
DOI:
https://doi.org/10.63903/ZaranieSlaskie.10.6Keywords:
Tiele-Winckler, Katowice, industry, religion, aristocracyAbstract
The von Tiele-Winckler family played a part in transforming the former village of Katowice into a city. They invested in the steel mills and mines operating in what is now Katowice, and they also supported evangelicals and catholics, supporting the construction of new churches in various forms. Their most important industrial investment, the Katowice Joint Stock Company for Mining and Metallurgy, is also associated with Katowice. Today, buildings connected with the Tiele-Wincklers‘ activities still exist, but little is known about the family's involvement in the history of, for example, the former Ferdinand ("Katowice") mine – where the Silesian Museum now has its headquarters – or the Evangelical Church of the Resurrection of Our Lord.
Downloads
References
Wydawnictwa urzędowe
Ustawa z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, Dziennik Ustaw 1946 nr 3 poz. 17 (1970) (Polska). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19460030017
Uchwała nr XXIV/500/16 Rady Miasta Katowice z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie nadania ulicy położonej na terenie miasta Katowice nazwy „Franza Wincklera”, Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego, poz. 2737 (2016) (Polska). https://dzienniki.slask.eu/legalact/2016/2737/
Wydawnictwa źródłowe
Schlesisches Güter-Adreßbuch, (1886). Verlag von Wilh. Gottl. Korn. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/315862
Grundmann, G. (1944). Deutsche Kunst im Befreiten Schlesien. Wilh. Gottl. Korn, Verlag. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/350225/edition/330948/deutsche-kunst-im-befreiten-schlesien-grundmann-gunther
Holtze, R. (1871). Die Stadt Kattowitz. Ein Kulturhistorische Studie. G. Siwinna. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/8595/edition/8017
von Krane, A. (1901-1904). Wappen- und Handbuch des in Schlesien (einschliesslich der Oberlausitz) landgesessenen Adels. Druck und Verlag von C. A. Starke. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/13139/edition/11844/wappen-und-han¬dbuch-des-in-schlesien-einschliesslich-der-oberlausitz-landgesessenen-a¬dels
Lustig, J. (1867). Geschichte der Stadt Myslowitz in Oberschlesien. In Kommission bei S. Schäfer. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/7704/edition/8174
Nałęcz-Gostomski, W. (1926). Dzieje i rozwój Wielkich Katowic jako ośrodka górnośląskiego przemysłu i stolicy autonomicznego woj. Śląskiego. Magistrat W. Katowic. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/33/edition/30
Voss, H. (1908). Aus der Geschichte der evangelischen Gemeinde Kattowitz. G. Siwinna. https://sbc.org.pl/publication/19574/edition/17121
Westphal, J. (bearb.). (1913). Jahrbuch für den Oberbergamtsbezirk Breslau. Phönix-Verlag. https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/3348/edition/3264
Artykuły i opracowania
Biały, F. (1981). Katowicka Spółka Akcyjna dla Górnictwa i Hutnictwa. W Mączak, A. (Red.), Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku: T. 1 A-N (s. 304-305). Wiedza Powszechna.
Biegański, S. (1893). Matka Boska łaskami słynąca w Bogucicach i która historya tejże parafii, Bogucice. Urząd Kościelny.
Chojecka, E. (2008). Katowicki Kościół jako dokument trudnej historii. Architektoniczne i ideowe aspekty kościoła Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach. W Szturc, J. (Red.), Ewangelicki Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach. 150-lecie poświęcenia kościoła (s. 9-17). Wydawnictwo „Głos Życia”.
Giemza, G., & Matuszek, E. (2017). Działalność charytatywna. W W. Gojniczek & R. Kaczmarek (Red.), 500 lat reformacji na Górnym Śląsku (s. 227–251). Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej.
Grzegorek, G., Frużyński, A., & Rygus, P. (2017). Kopalnie i huty Katowic. Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek.
Grzegorek, G., & Nadolski, P. (2014). Parafie i kościoły Katowic. Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek.
Holtze, R. (2005). Miasto Katowice. Studium kulturowo-historyczne (I. T. Sławińska, Tłum.). Muzeum Śląskie. (Oryginał został opublikowany w 1871 r.)
Jaros, J. (1984). Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Śląski Instytut Naukowy.
Jedynak, Z., & Nadolski, P. (2012). Kopalnie węgla kamiennego i huty. W Barciak, A., Chojecka, E. & Fertacz S. (Red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo (T. 2, s. 734-742). Muzeum Historii Katowic.
Kozina, I. (2017). Konflikt, współistnienie, współdziałanie… Przyczynek do historii architektury ewangelickiej na Górnym Śląsku. W Lusek, J. (Red.), Umbra transit lux permament. Ewangelicy na Górnym Śląsku na przestrzeni wieków (s. 304-316). Muzeum Górnośląskie w Bytomiu.
Kuzio-Podrucki, A. (2021). Tiele-Wincklerowie. Arystokracja węgla i stali. Oficyna Monos. Krzysztof Kudlek.
Myszor, J. (2012). Mniejszości wyznaniowe. W Barciak, A., Chojecka, E. & Fertacz, S. (Red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo (T. 2, s. 640-644). Muzeum Historii Katowic.
Olszar, H. (2012). Parafie Kościoła rzymskokatolickiego. W Barciak, A., Chojecka, E. & Fertacz S. (Red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo (T. 1, s. 588-614). Muzeum Historii Katowic.
Rosenbaum, S. (2020). Matka Ewa. W Kłos-Skrzypczak, A. & Olszar, H. (Red.), Leksykon Panteonu Górnośląskiego (s. 575-583). Księgarnia św. Jacka, Katowice.
Szturc, J. (2008). Z dziejów Parafii ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach. W Szturc, J. (Red.), Ewangelicki Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach. 150-lecie poświęcenia kościoła (s. 77-91). Wydawnictwo „Głos Życia”.
Szurman, T. (2008). Działalność charytatywna Kościoła ewangelickiego na terenie Katowic. W Szturc, J. (Red.), Ewangelicki Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach. 150-lecie poświęcenia kościoła (s. 68-74). Wydawnictwo „Głos Życia”.
Szyszka, M. (2004). Zespół heraldyczny w kościele ewangelicko-augsburskim w Katowicach. W Szturc J. (Red.), Wkład ewangelików w rozwój Katowic i Górnego Śląska (s. 34-43). Wydawnictwo „Głos Życia”.
von Tiele-Winckler, W. (2019). Tradycje rodzinne (L. Musioł, Tłum.; A. Kuzio-Podrucki, Wstęp). Muzeum Historii Katowic.
Tofilska, J. (2010). Parafia mariacka w Katowicach. Historia jak witraż. Muzeum Historii Katowic.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Zaranie Śląskie
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Since transitioning to a digital format, the journal has been operating under open access, meaning all content is freely available to users and institutions.
In issue 8 (2022), published articles are licensed under the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license.
The full license text is available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.
Since issue 9 (2023), published articles are licensed under the Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) license.
The full license text is available at: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl.
